Διάρροια θεωρείται κάθε αύξηση του βάρους των κοπράνων πάνω από 250 gr το 24ωρο. Η διάρροια διακρίνεται σε οξεία και χρόνια. Οξεία είναι η διάρροια που έχει απότομη έναρξη και διαρκεί λιγότερο από δύο εβδομάδες. Διάρροια που διαρκεί πέραν των δύο εβδομάδων θεωρείται χρόνια.
Τα αίτια της διάρροιας
Τα συχνότερα αίτια της οξείας διάρροιας είναι ιοί, βακτήρια και οι τοξίνες τους, ενώ τα αίτια της χρόνιας διάρροιας είναι ποικίλα και κάποια από αυτά είναι τα παρακάτω:
-Ευερέθιστο έντερο
-Σύνδρομα δυσαπορρόφησης
-Κατάχρηση καθαρτικών
-Χρόνιες ή υποτροπιάζουσες λοιμώξεις του πεπτικού
-Φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου
-Φάρμακα
-Ενδοκρινικά νοσήματα – Νευροενδοκρινείς όγκοι
-Ακράτεια κοπράνων
-Καρκίνος παχέος εντέρου
Οι διαφορετικοί τύποι διάρροιας
Η συχνότητα των κενώσεων σε άτομα που λαμβάνουν δυτικού τύπου διαιτολόγιο κυμαίνεται από 1-3 ανά 24ωρο το πολύ, μέχρι και 3 ανά εβδομάδα το λιγότερο. Η διάρροια από πλευράς παθοφυσιολογίας διακρίνεται σε τέσσερις τύπους:
Εκκριτική διάρροια: Οφείλεται στη δράση εξωγενών ή ενδογενών παραγόντων στον εντερικό βλεννογόνο με αποτέλεσμα την ενεργό έκκριση ύδατος και ηλεκτρολυτών στον αυλό του εντέρου.
Ωσμωτική διάρροια: Οφείλεται στην πρόσληψη με την τροφή ατελώς απορροφούμενων ωσμωτικά δραστικών ουσιών.
Φλεγμονώδης διάρροια: Οφείλεται σε φλεγμονή του εντερικού βλεννογόνου με αποτέλεσμα την μείωση της απορροφητικής του ικανότητας.
Λειτουργική διάρροια: Οφείλεται σε διαταραχή της κινητικότητας του εντέρου, με κλασσικό εκπρόσωπο το ευερέθιστο έντερο.
Τα βακτήρια που προκαλούν διάρροια
Τα βακτήρια, οι ιοί και τα παράσιτα που προκαλούν διάρροια δρουν στον βλεννογόνο του λεπτού ή του παχέος εντέρου ή και των δύο.
Ορισμένα μικρόβια όπως τα S. Aureus, B. Cereus, C. Perfrigens, και C. Botulinum δρουν με προσχηματισμένες τοξίνες και με τη βρώση της μολυσμένης τροφής παρουσιάζεται διάρροια από την εξωτοξίνη και όχι από το καθεαυτό μικρόβιο.
Άλλη ομάδα μικροβίων που ονομάζονται προσκολλητικά (V. Cholerae, E.Coli), όταν προσληφθούν με την μολυσμένη τροφή, προσκολλώνται στον βλεννογόνο του λεπτού εντέρου, πολλαπλασιάζονται και παράγουν εξωτοξίνη που είναι υπεύθυνη για το διαρροϊκό σύνδρομο.
Τέλος άλλη ομάδα μικροβίων που καλούνται διεισδυτικά (Shigella, Salmonella, Yersinia, Campylobacter, Aeromonas) διεισδύουν στον βλεννογόνο του εντέρου, πολλαπλασιάζονται και προκαλούν έντονη φλεγμονή με οίδημα και εξελκώσεις.
Η Giardialamblia και ο Rotavirus προκαλούν φλεγμονή του βλεννογόνου του λεπτού εντέρου με βράχυνση ή επιπέδωση των λαχνών.
Πώς αντιμετωπίζεται η διάρροια – Θεραπεία
Εάν ο ασθενής δεν παρουσιάζει αφυδάτωση ή πυρετό, αφήνεται χωρίς θεραπεία για 2-3 ημέρες, καθόσον η διάρροια στις περισσότερες περιπτώσεις υποχωρεί από μόνη της. Επί παρατάσεως όμως της διάρροιας και ειδικά εάν συνοδεύεται και από πυρετό είναι αναγκαία η θεραπευτική αντιμετώπιση. Πρέπει πάντοτε να αναζητείται η συμβουλή ιατρού ώστε να γίνεται προσπάθεια προσδιορισμού και θεραπείας των αιτίων του διαρροϊκού συνδρόμου.
Γενικά μέτρα
-Αντιμετώπιση αφυδάτωσης (ενυδάτωση - χορήγηση υγρών)
-Διόρθωση διαταραχών οξεοβασικής ισορροπίας και ηλεκτρολυτών
-Αντιμετώπιση υποθρεψίας, ανεπάρκειας βιταμινών
Διατροφή
Στην οξεία διάρροια τις πρώτες 24 ώρες δεν δίδεται τροφή και χορηγούνται μόνο υγρά. Ακολούθως προστίθενται συχνά μικρά μαλακά γεύματα ανάλογα με την ανοχή. Κατά την ανάρρωση προστίθενται εύπεπτες τροφές κατά προτίμηση βραστές και σε μικρά συχνά γεύματα. Θα πρέπει να αποφεύγονται τα ωμά λαχανικά, τα φρούτα, οι τηγανιτές τροφές, το γάλα, τα μη αποφλοιωμένα δημητριακά και ο καφές.
Στη χρόνια διάρροια οι διαταραχές της θρέψης κυμαίνονται από μηδαμινές έως πολύ σοβαρές. Εάν η υποκείμενη νόσος είναι γνωστή γίνεται προσπάθεια αντιμετώπισης (π.χ. δίαιτα ελεύθερη γλουτένης στην κοιλιοκάκη). Σε μερικούς ασθενείς που είναι έντονα καταβεβλημένοι είναι δυνατόν να χρειασθούν συμπληρώματα διατροφής και εντερική ή παραντερική διατροφή. Θα πρέπει επίσης να αποφεύγονται τα ωμά λαχανικά και φρούτα, το γάλα, τα μη αποφλοιωμένα δημητριακά και ο καφές.
Φάρμακα
Συνηθέστερα, δεν χορηγούνται φαρμακευτικά σκευάσματα στα απλά διαρροϊκά σύνδρομα. Αν αυτό κρίνεται απαραίτητο από τον ιατρό, κάποια από τα πιθανά φάρμακα ή κατηγορίες τους είναι τα παρακάτω:
-Αντιβιοτικά για λοιμώδη – μικροβιακή διάρροια
-Σπασμολυτικά
-Νιφουροξασίδη
-Ναρκωτικά (κωδεΐνη, μορφίνη) και ανάλογά τους σε επιλεγμένες περιπτώσεις
-Αντικαταθλιπτικά σε επιλεγμένες περιπτώσεις.
